The Problem Of The Transformation Of Import Surveillance Measures Into Financial Burden
ÖZ
“İthalatta Gözetim Uygulamaları”, bir malın ithalatının benzer veya rakip mallar üreten yerli üreticilere zarar verecek veya zarar tehdidi oluşturacak miktar ve şartlarda artması halinde, yerli üreticilerin zarar görmesinin önlenmesi amacıyla söz konusu malın ithalat miktarındaki artış ve azalışların izlenmesi ve kaydedilmesi esasına dayalı olarak yürütülen bir dış ticaret politikası savunma aracıdır. Gözetim önlemleri, Türkiye’de ilgili gözetim tebliğleri ile belirlenen çok çeşitli eşya için genellikle menşe ve çıkış ülkesi ayrımı yapılmaksızın Ticaret Bakanlığınca düzenlenen Gözetim Belgesi veya İTKİB tarafından düzenlenen Kayıt Belgesi yoluyla son yıllarda artarak uygulanmaktadır.
Gözetim ile ilgili ulusal ve uluslararası mevzuata göre, gözetim uygulamasına tabi eşyanın ithalinde, ithalatçılar (gümrük vergisi mükellefleri/yükümlüleri) için öngörülen yükümlülüğün sadece gözetim belgesi ibrazı zorunluluğundan ibaret olduğu tartışmasız olmasına rağmen, gözetim önlemleri konusunda Ticaret Bakanlığının keyfi ve hukukiliği tartışmalı bazı uygulamaları sebebiyle ithalatçılar, ithal eşyanın gerçek gümrük kıymeti ile gözetim kapsamında belirlenen fiktif kıymet arasındaki fark kıymet üzerinden haksız ve yersiz olarak tahakkuk ettirilen gümrük vergilerini (Gümrük Vergisi, İlave Gümrük Vergisi, ÖTV, Dampinge Karşı Vergi, Ek Mali Yükümlülük, KDV vb.) ödemek durumu ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Bu durum ise ithalatta uygulanan gözetim önlemlerinin ithalatçılar/yükümlüler üzerinde mali yük haline dönüşmesi sonucunu doğurmaktadır.
Bu çalışmamızda, Ticaret Bakanlığınca ithalatta uygulanan gözetim önlemlerinin gümrük vergisi mükellefleri ve ithal eşyası üzerinde yarattığı ekstra mali yükün hukuki boyutları; gözetim önlemlerine ve gümrük kıymetine ilişkin ulusal ve uluslararası mevzuat, gümrük mevzuatı ve yargısal içtihat çerçevesinde değerlendirilerek konuyla ilgili çözüm önerileri sunulacaktır.
Anahtar kelimeler: İthalatta Gözetim Önlemleri, Gözetim Belgesi, Kayıt Belgesi, Gümrük, Gümrük Kıymeti, Gümrük Vergileri, İthalat, Mali Yük, Mali Yükümlülük
The Problem Of The Transformation Of Import Surveillance Measures Into Financial Burden
ABSTRACT
“Surveillance Measures on Import”, a foreign trade policy defence tool, which is implemented in case of a harmful increase in the amount of import and conditions that may cause damage to domestic producers producing similar or competing goods and implemented based on the principle of monitoring and recording the increases and decreases in the import amount of the goods in question in order to prevent damage to domestic producers.
Surveillance measures on import have been increasingly implemented in recent years in Turkey through the Surveillance Certificate issued by the Ministry of Trade or the Registration Certificate issued by the İTKİB (General Secretariat of Istanbul Textile and Apparel Exporters Associations) for a vast variety of goods determined by the relevant surveillance communiqués regardles of country of origin and shipment of the goods.
According to the national and international legislation on surveillance, although there is no doubt on that the obligation for importers (liable persons to customs) in the import of goods subject to surveillance consists only of the obligation to submit a surveillance certificate, importers have to pay the customs duties (Customs Duty, Additional Customs Duty, Special Consumption Tax, Anti-Dumping Tax, Additional Financial Liability, VAT, etc.) that unfairly and unduly accrued on the difference between the real customs value of the imported goods and the fictitious value determined within the scope of surveillance.. This situation results in the surveillance measures applied on imports turning into a financial burden on importers.
In this study, we will examine the causes and the legal dimensions of the extra financial burden created due to surveillance measures implementations of the Ministry of Trade on importers and goods; It will be evaluated within the framework of national and international legislation, customs legislation and judicial jurisprudence regarding surveillance measures and customs value, and our proposals and suggestions for solution will be presented on the subject.
Keywords:Surveillance Measures on Imports, Surveillance Certificate, Registration Certificate, Customs, Customs Value, Customs Duties, Import, Financial Burden, Financial Obligation
Mustafa Kemal BULUT
Gümrük ve Dış Ticaret Danışmanı
Consultant of Customs and Foreign Trade
TR
Mustafa Kemal Bulut, 1971 yılında Mersin’in Silifke ilçesinde doğmuştur. Lise öğrenimini Maliye ve Gümrük Bakanlığı’na bağlı Ankara Maliye Okulunda; üniversite öğrenimini Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) İşletme Bölümünde tamamlamıştır.
Maliye ve Gümrük Bakanlığı ve Gümrük Müsteşarlığında bir süre görev yaptıktan sonra kendi isteğiyle ayrılmış ve özel sektörde yerli ve yabancı firmada dış ticaret bölüm yöneticiliği ve dış ticaret koordinatörlüğü yapmıştır. 2001 yılından bu yana profesyonel
yaşamına tanınmış birçok yerli ve yabancı (çok uluslu) firmalara gümrük ve dış ticaret alanında teknik danışmanlık ve denetim hizmetleri vererek devam etmektedir. İthalde alınan vergi ve mali yükümlülükler, gümrük ve dış ticaret mevzuatı ile gümrük kaçakçılığı mevzuatı konusunda uzmanlaşmış olan Mustafa Kemal Bulut’un, “Gümrük Personeli İçin İngilizce Rehber” adında Gümrük Müsteşarlığı hizmet içi yayını olan bir el kitabı; gümrük ve dış ticaret konusunda Vergi Dünyası Dergisi, Vergi Sorunları Dergisi, Gümrük Dünyası Dergisi, Gümrükte/Ticarette Uzman Görüş Dergisi ve Dünya Gazetesi’nde yayımlanmış çok sayıda makalesi bulunmaktadır.
EN
Mustafa Kemal Bulut was born in 1971 in Silifke district of Mersin. He completed his high school education at Ankara Finance School affiliated to the Ministry of Finance and Customs. He completed his university education in the Department of Business Administration at Middle East Technical University (METU). After working for a while at the Ministry of Finance and Customs and the Undersecretariat of Customs, he left voluntarily and worked as a foreign trade department manager and foreign trade coordinator in domestic and foreign companies in the private sector. Since 2001, he has been continuing his professional life by
providing technical consultancy and auditing services in the field of customs and foreign trade to many well-known domestic and foreign (multinational) companies. He is specialized in import taxes and financial obligations, customs and foreign trade
legislation, and customs smuggling legislation. He has prepared an in-service publication of the Undersecretariat of Customs, titled “English Guide for Customs Personnel”. He has also written many articles on customs and foreign trade published in Journal of Vergi Dünyası, Journal of Vergi Sorunları, Journal of Gümrük Dünyası, Journal of Gümrükte/Ticarette Uzman Görüş and the Dünya Newspaper.